Het Europees Parlement heeft besloten de uitfasering van gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen) te versnellen en uiterlijk in 2050 een volledige uitfasering te bereiken. Dit standpunt komt neer op een verbod op apparatuur die F-gassen bevat, in sommige gevallen al in 2026.
Op 30 maart 2023 namen de leden van het Europees Parlement hun standpunt in over de herziening van het wetgevingskader van de Europese Unie (EU) inzake F-gasemissies met 426 stemmen voor, 109 tegen en 52 onthoudingen.
Het doel is bij te dragen aan de klimaatneutraliteitsdoelstelling van de EU. Europarlementariërs willen vanaf 2039 een sterkere afbouw van fluorkoolwaterstoffen (HFK's) op de EU-markt, met een volledige afbouw van de productie en het gebruik van HFK's tegen 2050. Deze doelstelling zou de bijgewerkte regels afstemmen op de klimaatneutraliteitsdoelstelling van de EU voor 2050.
De overkoepelende doelstellingen van het standpunt van de Europarlementariërs zijn het stimuleren van alternatieve oplossingen en het aanpakken van illegale activiteiten. Om de acceptatie van klimaatvriendelijke oplossingen te stimuleren en consumenten en investeerders zekerheid te bieden, willen de Europarlementariërs de eisen voor het op de interne markt brengen van producten die F-gassen bevatten, verscherpen. Ook willen de Europarlementariërs dat de illegale handel in F-gassen beter wordt gecontroleerd, door de douane toe te staan F-gassen die in strijd met de regels worden geïmporteerd of geëxporteerd, in beslag te nemen en te confisqueren, in lijn met de aanstaande richtlijn inzake milieucriminaliteit.
Op 5 april kondigde de Europese Raad aan dat de Europese lidstaten overeenstemming hadden bereikt over een mandaat voor het voorzitterschap om onderhandelingen met het Europees Parlement te starten over de twee voorstellen van de Europese Commissie. Het door de lidstaten overeengekomen onderhandelingsmandaat wijzigt onder andere het schema voor de afbouw van het voorstel. Met warmtepompen als voorbeeld stemde de Europese Raad ermee in om een aantal verboden uit te stellen ten opzichte van het voorstel van de Europese Commissie, om het voorstel beter af te stemmen op de doelstellingen van REPowerEU. Ook stelde de Raad voor om het verbod op bepaalde split-type warmtepompen op te splitsen in een eerder verbod voor lucht-water (ATW) warmtepompsystemen, waarvoor alternatieven breder beschikbaar zijn, en een later verbod voor lucht-lucht (ATA) warmtepompsystemen, waarvoor het lastiger is om alternatieven toe te passen. Om dit te compenseren, worden er meer quota ingevoerd voor het op de markt brengen van HFK's. Bovendien heeft de Raad een veiligheidsclausule toegevoegd waarmee de Commissie via gedelegeerde handelingen kan reageren en een beperkt aantal extra quota kan vrijgeven als de voorgestelde verboden de verwezenlijking van de doelstelling voor de inzet van warmtepompen in het kader van REPowerEU in gevaar zouden brengen.
Naar aanleiding van deze aankondiging reageerde op 6 april een alliantie van 10 toonaangevende Europese verenigingen en mondiale partners. De alliantie bestaat uit Home Appliance Europe (APPLiA), Air conditioning and Refrigeration European Association (AREA), de Association of European Refrigeration Component Manufacturers (ASERCOM), het European Fluorocarbons Technical Committee (EFCTC), de European Heat Pump Association (EHPA), het European Partnership for Energy and the Environment (EPEE), de European Phenolic Foam Association (EPFA), de Japan Business Council in Europe (JBCE), de Japan Refrigeration and Air Conditioning Industry Association (JRAIA) en PU Europe.
De alliantie merkte op dat, hoewel sommige marktverboden worden uitgesteld, de bezorgdheid over het gebrek aan granulariteit blijft bestaan. De verboden moeten rekening houden met de verschillende toepassingen, met name gebouwen met meerdere woningen en industriële gebouwen, en omgevingen waarin apparatuur wordt geïnstalleerd. Deze systemen zijn niet 'one size fits all' en een gebrek aan nauwkeurigheid zal in het beste geval leiden tot complicaties bij de implementatie van de regelgeving en in het slechtste geval tot ernstige veiligheidsrisico's. Het is cruciaal dat er tijd wordt vrijgemaakt voor een brede training en certificering van technici om ongevallen met systemen met alternatieve koelmiddelen te voorkomen, en dat er periodieke inspecties en lekcontroles plaatsvinden om een veilige en energiezuinige werking te garanderen. Wat de uitfasering betreft, blijft het risico op een tekort aan koelmiddel bestaan, omdat er onvoldoende quota worden toegevoegd om het uitstel van sommige apparatuurverboden te ondersteunen. De veiligheidsclausule voor de inzet van warmtepompen is bekend, maar het proces voor het vrijgeven van extra hoeveelheden en het vaststellen van een maximumwaarde veroorzaakt nog steeds ernstige complicaties in de toeleveringsketen en de bedrijfsplanning voor de sector, en de invoering van een dergelijke clausule zal te lang duren om te reageren op markttekorten.
De alliantie heeft haar steun herhaald voor een verdere uitfasering van HFK's met een hoger aardopwarmingsvermogen (GWP) en steun voor nieuwe technologieën, en maakt al gebruik van alternatieve gefluoreerde en niet-gefluoreerde alternatieven. Voorafgaand aan de vergadering van het Comité van Permanente Vertegenwoordigers van de Regeringen der Lidstaten bij de Europese Unie (COREPER) I, uitte de alliantie haar zorgen over het voorstel van het Europees Parlement in het licht van verschillende bepalingen die de REPowerEU-doelstellingen voor de inzet van warmtepompen in gevaar zouden kunnen brengen en de energietransitie zouden kunnen vertragen.
Als volgende stap zullen de Europese Raad, het Europees Parlement en de Europese Commissie zogenaamde triloogonderhandelingen starten om overeenstemming te bereiken over de definitieve vorm van de regelgeving. De alliantie drong er bij de triloogonderhandelaars op aan om:
· Maak het goed: neem voldoende quota op, met haalbare, duidelijke, gedetailleerde verboden met redelijke tijdschema's;
· Maak het precies: gebruik duidelijke definities voor verboden producten. Dit is een maatregel die extreem gebonden is aan de technologie en niet kan werken zonder duidelijkheid.
· Maak het pragmatisch: pas de wetten aan op de marktrealiteit van productontwikkelingstijden, servicebehoeften, veiligheidszorgen en een geschoolde beroepsbevolking; en
· Zorg voor consistentie: voorkom dat bestaande apparatuur geprogrammeerde veroudering ondergaat die gevolgen heeft voor alle sectoren.
Technologie ontwikkelt zich voortdurend en het is duidelijk dat de producten van vandaag veel geavanceerder zijn dan die van gisteren. Het is daarom vergeeflijk als je denkt dat de technologie niet veel verder kan evolueren. Technologie zal zich inderdaad blijven ontwikkelen, maar het is noodzakelijk om gestaag en zonder haast vooruit te gaan. Daarnaast is het vermogen om hoogwaardige producten massaal te produceren en deze correct te installeren en te onderhouden essentieel. De industrie moet producten produceren die mensen dicht bij de slaapplaats van hun baby kunnen installeren, zonder zich zorgen te maken over de veiligheid. Er moet rekening worden gehouden met de verwachtingen van de consument.
Geplaatst op: 10 mei 2023
