Według najnowszego raportu Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), opublikowanego dzisiaj, wzrost światowego popytu na ropę naftową w nadchodzących latach prawdopodobnie zwolni niemal do zatrzymania, a wysokie ceny i obawy o bezpieczeństwo dostaw, uwydatnione przez światowy kryzys energetyczny, przyspieszą przejście na czystsze technologie energetyczne.
Raport rynkowy Oil 2023 w średnim okresie prognozuje, że w oparciu o obecną politykę rządową i trendy rynkowe, globalny popyt na ropę wzrośnie o 6% między 2022 a 2028 r., osiągając 105,7 mln baryłek dziennie (mb/d) – wspierany przez silny popyt ze strony sektora petrochemicznego i lotniczego. Pomimo tego skumulowanego wzrostu, oczekuje się, że roczny wzrost popytu skurczy się z 2,4 mb/d w tym roku do zaledwie 0,4 mb/d w 2028 r., co oznacza szczyt popytu.
W szczególności przewiduje się, że wykorzystanie ropy naftowej jako paliwa w transporcie zacznie spadać po 2026 r., gdyż ekspansja pojazdów elektrycznych, rozwój biopaliw i poprawa oszczędności paliwa zmniejszą zużycie.
„Przejście na gospodarkę opartą na czystej energii nabiera tempa, a szczyt światowego popytu na ropę jest widoczny przed końcem tej dekady, ponieważ pojazdy elektryczne, efektywność energetyczna i inne technologie postępują”, powiedział dyrektor wykonawczy IEA Fatih Birol. „Producenci ropy muszą zwracać baczną uwagę na narastające tempo zmian i kalibrować swoje decyzje inwestycyjne, aby zapewnić uporządkowaną transformację”.
Globalne rynki ropy naftowej wciąż powoli się przekalibrowują po trzech burzliwych latach, w których zostały wywrócone do góry nogami najpierw przez pandemię Covid-19, a następnie przez inwazję Rosji na Ukrainę. Globalny kryzys energetyczny wywołany wojną na Ukrainie doprowadził do bezprecedensowego przetasowania globalnych przepływów handlowych. Globalne rynki ropy naftowej mogą znacznie się zacieśnić w nadchodzących miesiącach, ponieważ cięcia produkcji przez sojusz OPEC+ łagodzą wzrost globalnych dostaw ropy naftowej. Jednak wieloaspektowe obciążenia rynków wydają się ustępować w kolejnych latach, zgodnie z nowym raportem.
Chiny były ostatnią dużą gospodarką, która zniosła swoje surowe ograniczenia związane z Covid-19 pod koniec 2022 r., co doprowadziło do odbicia popytu na ropę po pandemii w pierwszej połowie 2023 r. Jednak prognozuje się, że wzrost popytu w Chinach wyraźnie spowolni od 2024 r. Niemniej jednak rosnący popyt na produkty petrochemiczne i silny wzrost konsumpcji w gospodarkach wschodzących i rozwijających się z nawiązką zrekompensują recesję w gospodarkach rozwiniętych.
Globalne inwestycje w poszukiwanie, wydobycie i produkcję ropy naftowej i gazu są na dobrej drodze, aby osiągnąć najwyższy poziom od 2015 r., rosnąc o 11% rok do roku do 528 mld USD w 2023 r. Podczas gdy wpływ wyższych wydatków zostanie częściowo zniwelowany przez inflację kosztów, ten poziom inwestycji, jeśli zostanie utrzymany, będzie wystarczający, aby sprostać prognozowanemu popytowi w okresie objętym raportem. Przekracza on jednak kwotę, która byłaby potrzebna w świecie, który zmierza w kierunku zerowych emisji netto.
Prognozy raportu zakładają, że główni producenci ropy naftowej utrzymają swoje plany rozbudowy mocy produkcyjnych, nawet gdy wzrost popytu zwalnia. Oczekuje się, że doprowadzi to do powstania rezerwy mocy produkcyjnych wynoszącej co najmniej 3,8 mb/d, skoncentrowanej na Bliskim Wschodzie. Raport mimo wszystko zwraca uwagę na szereg czynników, które mogą wpłynąć na równowagę rynkową w średnim okresie – w tym niepewne globalne trendy gospodarcze, kierunek decyzji OPEC+ i politykę chińskiego przemysłu rafineryjnego.
Kraje wydobywające ropę naftową spoza sojuszu OPEC+ dominują w planach zwiększenia globalnej zdolności wydobywczej w średnim okresie, z oczekiwanym wzrostem o 5,1 mb/d do 2028 r., na czele ze Stanami Zjednoczonymi, Brazylią i Gujaną. Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Irak przewodzą planom budowania zdolności wydobywczych w ramach OPEC+, podczas gdy członkowie z Afryki i Azji będą musieli zmagać się z ciągłymi spadkami, a rosyjska produkcja spada z powodu sankcji. Daje to zysk netto zdolności wydobywczych o 0,8 mb/d od 23 członków OPEC+ w całym okresie prognozowania raportu.
W sektorze rafineryjnym nadmiar globalnych mocy produkcyjnych został zmniejszony przez fale zamknięć, przekształceń w zakłady produkujące biopaliwa i opóźnienia projektów od czasu pandemii. To, w połączeniu z gwałtownym spadkiem chińskiego eksportu produktów naftowych i zawirowaniami w przepływach handlowych z Rosją, przyniosło rekordowe zyski dla branży w zeszłym roku. Podczas gdy oczekuje się, że wielkość netto przyrostu mocy rafineryjnych do 2028 r. przewyższy wzrost popytu na produkty rafinowane, rozbieżne trendy między produktami oznaczają, że nie można wykluczyć powtórzenia się napięcia w średnich destylatach z 2022 r.
Czas publikacji: 17-06-2023
