Wetenschappers en politici stellen dat we vanwege klimaatverandering voor een planetaire crisis staan.
Maar wat is het bewijs voor de opwarming van de aarde en hoe weten we dat dit door mensen wordt veroorzaakt?
Hoe weten we dat de wereld warmer wordt?
Sinds het begin van de Industriële Revolutie warmt onze planeet snel op.
Sinds 1850 is de gemiddelde temperatuur aan het aardoppervlak met ongeveer 1,1 °C gestegen. Bovendien was elk van de laatste vier decennia warmer dan de voorgaande, sinds het midden van de 19e eeuw.
Deze conclusies zijn gebaseerd op analyses van miljoenen metingen die in verschillende delen van de wereld zijn verzameld. De temperatuurmetingen worden verzameld door weerstations op het land, op schepen en via satellieten.
Verschillende onafhankelijke teams van wetenschappers kwamen tot hetzelfde resultaat: een temperatuurstijging die samenviel met het begin van het industriële tijdperk.
Wetenschappers kunnen temperatuurschommelingen zelfs nog verder terug in de tijd reconstrueren.
Boomringen, ijskernen, sedimenten van meren en koralen laten allemaal sporen van het klimaat uit het verleden zien.
Dit biedt broodnodige context voor de huidige opwarmingsfase. Wetenschappers schatten dat de aarde al ongeveer 125.000 jaar niet zo heet is geweest.
Hoe weten we dat mensen verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde?
Broeikasgassen – die de warmte van de zon vasthouden – vormen de cruciale schakel tussen temperatuurstijging en menselijke activiteiten. De belangrijkste is koolstofdioxide (CO2), vanwege de grote hoeveelheid ervan in de atmosfeer.
We kunnen ook zien dat CO2 de energie van de zon vasthoudt. Satellieten laten zien dat er minder warmte van de aarde de ruimte in ontsnapt, precies op de golflengtes waarbij CO2 uitgestraalde energie absorbeert.
Het verbranden van fossiele brandstoffen en het kappen van bomen leiden tot de uitstoot van dit broeikasgas. Beide activiteiten namen na de 19e eeuw een hoge vlucht, dus het is niet verwonderlijk dat de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer in dezelfde periode toenam.
Er is een manier om definitief aan te tonen waar deze extra CO2 vandaan komt. De koolstof die vrijkomt bij de verbranding van fossiele brandstoffen heeft een kenmerkende chemische signatuur.
Boomringen en poolijs registreren beide veranderingen in de atmosferische chemie. Onderzoek toont aan dat koolstof – met name uit fossiele bronnen – sinds 1850 aanzienlijk is gestegen.
Uit analyse blijkt dat de CO₂-concentratie in de atmosfeer gedurende 800.000 jaar niet boven de 300 ppm (deeltjes per miljoen) is gestegen. Maar sinds de Industriële Revolutie is de CO₂-concentratie gestegen tot het huidige niveau van bijna 420 ppm.
Computersimulaties, ook wel klimaatmodellen genoemd, zijn gebruikt om te laten zien wat er met de temperaturen zou zijn gebeurd als er geen enorme hoeveelheden broeikasgassen door mensen waren uitgestoten.
Ze laten zien dat er in de 20e en 21e eeuw nauwelijks sprake zou zijn geweest van opwarming van de aarde, en mogelijk zelfs enige afkoeling, als alleen natuurlijke factoren het klimaat zouden beïnvloeden.
Pas als er menselijke factoren in het spel zijn, kunnen de modellen de temperatuurstijging verklaren.
Welke invloed hebben mensen op de planeet?
Er wordt voorspeld dat de mate van opwarming die de aarde tot nu toe heeft ondergaan, grote veranderingen in de wereld om ons heen zal veroorzaken.
Waarnemingen in de praktijk van deze veranderingen komen overeen met de patronen die wetenschappers verwachten te zien bij door de mens veroorzaakte opwarming. Deze omvatten:
***De ijskappen van Groenland en Antarctica smelten snel
***Het aantal weergerelateerde rampen is de afgelopen 50 jaar met een factor vijf toegenomen
***De wereldwijde zeespiegel is de afgelopen eeuw met 20 cm (8 inch) gestegen en stijgt nog steeds.
***SSinds de jaren 1800 zijn de oceanen ongeveer 40% zuurder geworden, wat gevolgen heeft voor het zeeleven
Maar was het vroeger niet warmer?
In het verleden van de aarde zijn er verschillende warme periodes geweest.
Zo'n 92 miljoen jaar geleden waren de temperaturen bijvoorbeeld zo hoog dat er nog geen poolkappen waren en krokodilachtige wezens tot in het noorden van het Canadese Noordpoolgebied leefden.
Dat mag echter niemand troosten, want er waren toen geen mensen. Vroeger was de zeespiegel 25 meter hoger dan nu. Een stijging van 5 tot 8 meter wordt als voldoende beschouwd om de meeste kuststeden ter wereld onder water te zetten.
Er is overvloedig bewijs voor massale uitstervingen van leven in deze periodes. Klimaatmodellen suggereren dat de tropen soms "dode zones" waren, te heet voor de meeste soorten om te overleven.
Deze schommelingen tussen warme en koude temperaturen worden veroorzaakt door een aantal verschijnselen, waaronder de manier waarop de aarde over langere perioden rond de zon draait, vulkaanuitbarstingen en kortetermijnklimaatcycli zoals El Niño.
Al jarenlang trekken groepen zogenaamde klimaatsceptici de wetenschappelijke basis van de opwarming van de aarde in twijfel.
Tegenwoordig zijn vrijwel alle wetenschappers die regelmatig publiceren in peer-reviewed tijdschriften het eens over de huidige oorzaken van klimaatverandering.
Een belangrijk VN-rapport uit 2021 stelde dat het "onmiskenbaar is dat menselijke invloed de atmosfeer, de oceanen en het land heeft opgewarmd".
Voor meer informatie, zie:https://www.bbc.com/news/science-environment-58954530
Plaatsingstijd: 20-10-2022
